nowelizacja ustawy ubezpieczenie oc zawodowe

Odpowiedzialność majątkowa funkcjonariusza – wysokość odszkodowania

Zdarza się, że suma gwarancyjna ubezpieczenia nie pokrywa szkody w całości.

Jednym z pierwszych w Polsce przypadków zastosowania ustawy o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych była sprawa funkcjonariusza starostwa w Ostródzie, pozwanego przez prokuraturę w procesie cywilnym o zapłatę ponad 45 tys. zł odszkodowania z odsetkami za podjęcie w 2011 r. niezgodnej z prawem decyzji budowlanej. Ostatecznie sąd oddalił powództwo prokuratury. Starosta ostródzki zobowiązał jednak, jak czytamy w Gazecie Prawnej, wszystkich podległych pracowników do szczegółowego przestrzegania procedur i ubezpieczenia się od odpowiedzialności cywilnej za błędne decyzje.

Zakres odpowiedzialności majątkowej funkcjonariusza określa ściśle ustawa.

W terminie  14 dni  od  dnia  wypłaty  odszkodowania za szkodę kierownik podmiotu odpowiedzialnego, który wypłacił odszkodowanie albo kierownik jednostki organizacyjnej podmiotu odpowiedzialnego, która wypłaciła odszkodowanie,  składa  do  prokuratora  okręgowego wniosek o przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego. W przypadku   stwierdzenia  istnienia  podstaw  do  wytoczenia  przeciwko funkcjonariuszowi  publicznemu  powództwa prokurator przed jego wytoczeniem wzywa na piśmie funkcjonariusza   publicznego do dobrowolnego  spełnienia  świadczenia  w określonym terminie (nie  krótszym  jednak niż  7 dni  od  dnia  otrzymania  wezwania), a po  bezskutecznym  upływie  tego  terminu wytacza powództwo.

Funkcjonariusz publiczny ponosi odpowiedzialność do kwoty dwunastokrotności miesięcznego wynagrodzenia (obejmuje ono również przysługujące mu uposażenie). Jeżeli dopuścił  się  działania  lub  zaniechania z winy umyślnej,  odpowiada  on  do  wysokości odszkodowania, które nie może przewyższać kwoty dwunastokrotności miesięcznego wynagrodzenia. Wymiar wynagrodzenia ustala się na dzień działania lub na koniec okresu zaniechania, które spowodował rażące naruszenie prawa. W przypadku  gdy  wynagrodzenie może być określone w różnej wysokości, przyjmuje się wysokość  najwyższą. Jeżeli powyższy sposób ustalenie wynagrodzenia nie jest możliwy, wynagrodzenie przysługujące funkcjonariuszowi publicznemu określa się na dzień stwierdzenia rażącego naruszenia. Jeżeli w tym dniu osobie odpowiedzialnej nie przysługuje już wynagrodzenie, jego wysokość określa się na ostatni dzień, w którym przysługiwało.

Jeżeli   kilku   funkcjonariuszy   publicznych   dopuściło   się   działania   lub zaniechania każdy  z nich ponosi  odpowiedzialność (do kwoty dwunastokrotności miesięcznego wynagrodzenia) stosownie do przyczynienia się do rażącego naruszenia prawa i stopnia winy. Jeżeli nie  jest  możliwe  ustalenie  stopnia  winy  i przyczynienia się poszczególnych funkcjonariuszy publicznych do rażącego naruszenia prawa, odpowiadają  oni w częściach równych. W przypadku winy umyślnej odpowiadają  solidarnie.

Podstawa prawna Ustawa z dnia 20 stycznia 2011r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa.

 

NASTĘPNY

nowelizacja ustawy ubezpieczenie oc zawodowe

Warunki odpowiedzialności majątkowej funkcjonariusza publicznego

Ze względu na zróżnicowanie organów państwowych i innych podmiotów powołanych z mocy prawa lub na podstawie porozumień do rozstrzygania spraw w drodze decyzji administracyjnych, nie istnieje ujednolicony system kontroli pracy urzędników administracji publicznej. Funkcjonujące instrumenty zapobiegania wydawaniu wadliwych decyzji (rodzaje odpowiedzialności, regulowane m.in. przez przepisy Kodeksu cywilnego, Kodeksu pracy, czy zapisy ustawy o służbie cywilnej), wzbogacono na mocy ustawy z 2011 roku o odpowiedzialność majątkową funkcjonariusza publicznego. Jest to odpowiedzialność warunkowa, co oznacza, że aby zaistniała muszą być spełnione jednocześnie trzy przesłanki. Po pierwsze na mocy prawomocnego orzeczenia sądu (wyroku, nakazu zapłaty czy postanowienia) lub na mocy ugody zostało wypłacone przez  podmiot  odpowiedzialny  odszkodowanie  za  szkodę  wyrządzoną  przy wykonywaniu władzy publicznej z rażącym naruszeniem prawa. Po drugie rażące naruszenie  prawa  zostało  spowodowane zawinionym działaniem lub zaniechaniem funkcjonariusza publicznego. Po trzecie rażące naruszenie prawa zostało stwierdzone zgodnie z art. 6 ustawy, określającym katalog sytuacji, które uznać można za rażąco naruszające prawo. Należą do nich:

– wydanie  ostatecznej  decyzji  administracyjnej stwierdzającej nieważność decyzji administracyjnej lub postanowienia, gdy akty te wydano z rażącym naruszeniem prawa;

–   wydanie ostatecznej decyzji stwierdzającej nieważność decyzji lub postanowienia wydanej na podstawie Ordynacji podatkowej, gdy akty te zostały wydane z rażącym naruszeniem prawa;

–   działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania  przez  organ,  które  zaskarżono,  i  organ  w zakresie swojej właściwości uwzględnił skargę w całości i stwierdził jednocześnie,  że  działanie,  bezczynność  lub  przewlekłe  prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa oraz przekazał skargę sądowi administracyjnemu;

–   sytuacja,  gdy  sąd  administracyjny  wydał  prawomocny  wyrok,  w  którym  stwierdził  nieważność  decyzji  lub  postanowienia w całości lub w części, ze względu na wydanie decyzji lub postanowienia z rażącym naruszeniem prawa;

–    sytuacja,  gdy  sąd administracyjny wydał prawomocny wyrok, w którym stwierdził nieważność decyzji lub postanowienia w całości lub w części wydanej na podstawie Ordynacji podatkowej, ze względu na wydanie decyzji lub postanowienia z rażącym naruszeniem prawa;

– sytuacja,  gdy  sprawa  administracyjna nie została załatwiona w określonym terminie lub postępowanie  prowadzone  było  przewlekle  i  strona  postępowania  administracyjnego  wniosła  zażalenie  do  organu  wyższego  stopnia,  a jeżeli nie ma takiego organu, wezwała ten organ do usunięcia naruszenia  prawa.  Organ  wyższego  stopnia  bądź  organ  prowadzący  postępowanie uznały zażalenie za uzasadnione oraz stwierdziły jednocześnie, że niezałatwienie sprawy w terminie miało miejsce z rażącym naruszeniem prawa;

– sytuacja, gdy sprawa z zakresu  prawa  podatkowego  nie  została  załatwiona  we właściwym  terminie  lub  we  wskazanym  nowym  terminie  załatwienia  sprawy  i strona postępowania wniosła ponaglenie do organu podatkowego wyższego  stopnia  lub  ministra  właściwego  do  spraw  finansów  publicznych, jeżeli sprawa nie została załatwiona przez dyrektora izby skarbowej  lub  dyrektora  izby  celnej.  Organ  podatkowy  wyższego  stopnia lub minister właściwy do spraw finansów publicznych, uznając ponaglenie za uzasadnione, stwierdzili jednocześnie, że niezałatwienie  sprawy  w  terminie  miało  miejsce  z  rażącym  naruszeniem  prawa;

– uwzględnienie przez sąd skargi na bezczynność  lub  przewlekłe  prowadzenie  postępowania  przez  organy  administracji publicznej wydające decyzje administracyjne, postanowienia w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty oraz postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie, z wyłączeniem postanowień wierzyciela o niedopuszczalności zgłoszonego zarzutu  oraz  postanowień,  których  przedmiotem  jest  stanowisko  wierzyciela  w  sprawie  zgłoszonego  zarzutu;

– uwzględnienie  skargi  na  przewlekłe  prowadzenie  postępowania  w  sprawach  z  zakresu  pisemnych  interpretacji  przepisów  prawa  podatkowego  wydawanych  w  indywidualnych  sprawach;

– sytuacja, gdy odwołanie wniesiono w związku z niewydaniem decyzji przez organ rentowy lub  niewydaniem  orzeczenia  przez  wojewódzki  zespół  do  spraw  orzekania o niepełnosprawności;

– w sprawach z zakresu odwołań od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony  Konkurencji  i  Konsumentów.

 

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 20 stycznia 2011r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa.

Paulina Pawlak (UAM), Marcin Sidor (UAM) Odpowiedzialność majątkowa funkcjonariusza publicznego a ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej urzędnika, Poznań 2017 r. (www.repozytorium.amu.edu.pl)

 

NASTĘPNY