Niestety wypadki w szkole zdarzają się często, stając się przykrą powszechnością. Stan ten wynika z jednej strony z dziecięcej żywiołowości i braku roztropności a z drugiej strony może być konsekwencją niewłaściwych rozwiązań organizacyjnych i technicznych placówki szkolnej.
Jak prawo definiuje wypadki szkolne?
W terminologii prawnej wypadki szkolne dzielą się na trzy grupy. Pierwsza z nich to wypadki lekkie, a więc nieznaczne uszkodzenia ciała (stłuczenia, powierzchowne zadrapania i rany). Druga grupa obejmuje wypadki ciężkie, a więc takie w wyniku których nastąpiło poważne uszkodzenie ciała (utrata mowy, wzroku, słuchu, zdolności prokreacyjnej, złamanie kości, skręcenie) oraz utrata zdrowia, uniemożliwiająca podstawowe funkcjonowanie organizmu. Skutkiem ciężkiego wypadku są również choroby nieuleczalne, zagrażające życiu, urazy psychiczne, zniekształcenia i zeszpecenia ciała. Ostatnia grupa wypadków to wypadki śmiertelne, czyli takie w wyniku których nastąpiła śmierć w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy licząc od dnia zdarzenia.
Kiedy najwięcej wypadków?
Statystki Systemu Informacji Oświatowej mówią, że na przełomie 2015/2016 roku doszło do około 60 tysięcy wypadków¹. Najwięcej zdarzyło ich się w szkole podstawowej i gimnazjum. Najczęściej wypadki mają miejsce podczas lekcji wychowania fizycznego oraz na przerwach międzylekcyjnych a także w niewielkim procencie podczas szkolnych wycieczek. Co ciekawe liczba ta wzrasta w okresie wiosennym prawie o 30%. Najmniej wypadków ma miejsce w listopadzie i lutym².
Jakie są najczęstsze urazy szkolne?
W pierwszej kolejności są to zwichnięcia i skręcenia (około 35%), następnie złamania kończyn (około 25%), stłuczenia i zmiażdżenia (około 20%), w mniejszych ilościach zdarzają się naszym dzieciom rany zewnętrzne, rozerwania (około 9%) oraz urazy wewnętrzne (około 2,5%). Zupełnie sporadycznie dochodzi w szkole do oparzeń, utraty części ciała, ciężkich złamań oraz zatruć. Zdarzają się również wypadki śmiertelne³.
Co zrobić?
Nie jesteśmy w stanie wyeliminować wypadków szkolnych, bowiem nawet gdybyśmy bardzo dobrze zorganizowali przestrzeń szkolną, to i tak pozostaje dość niepokorny czynnik ludzki. Możemy rozmawiać z dziećmi na temat właściwych zachowań i ćwiczyć ich wyobraźnię przyczynowo-skutkową. Możemy również zwrócić uwagę na kompetencje nauczycieli w zakresie właściwej opieki nad dziećmi. Gdy jednak naszemu dziecko zdarzy się wypadek w szkole lub podczas zajęć pozaszkolnych organizowanych przez nauczycieli postępujmy zgodnie z procedurami.
Jakie obowiązki ma szkoła?
Podstawowym obowiązkiem w sytuacji wypadku jest natychmiastowe udzielenie poszkodowanemu dziecku pierwszej pomocy. Następnie szkoła powinna zawiadomić o zdarzeniu:
- rodziców (opiekunów),
- pracownika służby bezpieczeństwa i higieny pracy,
- społecznego inspektora pracy,
- organ prowadzący szkołę lub placówkę,
- radę rodziców.
Jeśli wypadek miał charakter ciężki, zbiorowy czy śmiertelny dyrektor szkoły powinien w dalszej kolejności powiadomić prokuratora i kuratora oświaty. W przypadku zatrucia szkoła powiadamia także inspektora sanitarnego. Każdy niepokojący uraz jest podstawą do wezwania pogotowia i zapewnienia uczniowi opieki w drodze do szpitala. Jeśli natomiast wypadek miał charakter lekki, po udzieleniu pierwszej pomocy, należy ustalić czy konieczne jest wezwanie pogotowia i zwolnienie ucznia z lekcji. Ponadto obowiązkiem szkoły jest odnotowanie każdego wypadku w dzienniku – daty, godziny, miejsca, okoliczności zdarzenia oraz godziny powiadomienia rodziców.Gdy wypadek powstał na skutek niesprawnych urządzeń czy pomieszczeń, dyrektor jest zobligowany do zabezpieczenia ich do czasu oględzin. Przy wypadkach ciężkich i śmiertelnych dyrektor powołuje zespół powypadkowy, który sporządza protokół w trzech egzemplarzach. Jeden z egzemplarzy otrzymują rodzice poszkodowanego dziecka i w przypadku zastrzeżeń, mają 7 dni na odwołanie się od jego zapisów.
Odszkodowanie
Uczniowi, który uległ wypadkowi w szkole przepisy kodeksu cywilnego gwarantują zadośćuczynienie za krzywdę, rentę w przypadku całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy, zwrot kosztów za leczenie i dojazdy do placówek medycznych. Jeśli uczeń w wypadku szkolnym poniósł śmierć, jego rodzina może uzyskać zadośćuczynienie za krzywdę, zwrot kosztów pogrzebu oraz odszkodowania, jeśli w wyniku śmierci dziecka pogorszyła się sytuacja życiowa rodziny. Uczeń ubezpieczony polisą NNW grupową szkolną lub indywidualną otrzymuje również odszkodowanie. Duże znaczenie ma wówczas jakość zakupionego ubezpieczenia. Pamiętajmy, aby zapoznać się z warunkami umowy ubezpieczenia, które zawarła szkoła. Jeśli jest ono niewystarczające (a bywa tak powszechnie) proponujemy indywidualną polisę dla naszego dziecka. Da ona nam zdecydowanie większe poczucie pewności, że świadczenie odszkodowawcze pokryje koszty związane z wypadkiem szkolnym.
¹,³ Raport Wypadki w szkołach i placówkach w roku szkolnym 2015/2016 wg SIO stan na 30.09.2016 r., https://cie.men.gov.pl
² Raport Ergo Hestia o bezpieczeństwie dzieci, http://media.ergohestia.pl
NASTĘPNY
